Tham gia thị trường tín chỉ các-bon để phát triển bền vững

Theo thống kê, mỗi năm, Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, nhưng chỉ 27% trong số này được tái chế. Tuy nhiên, nhựa cũng là một ngành công nghiệp sản xuất và phụ trợ quan trọng, có tiềm năng to lớn bởi sản phẩm nhựa được ứng dụng trong mọi lĩnh vực đời sống. Áp dụng kinh tế tuần hoàn vào lĩnh vực nhựa sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm giảm ô nhiễm, giảm phát thải khí nhà kính và tạo sinh kế xanh.

Hiện nay, thị trường xuất khẩu truyền thống của các doanh nghiệp nhựa Việt Nam là các nước châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và ASEAN. Trong bối cảnh ngày càng nhiều thị trường yêu cầu báo cáo CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới các-bon) và báo cáo bền vững, ngành nhựa Việt Nam cần kích hoạt và khai thác tiềm năng của tín chỉ các-bon. Tham gia thị trường tín chỉ các-bon, ngành nhựa Việt Nam có thể vừa giảm tác động đến môi trường, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Ông Win Sim Tan – Trưởng đại diện VERRA (tổ chức chứng nhận về bù đắp lượng các-bon tự nguyện) khu vực Đông và Đông Nam Á chia sẻ: “Chất thải nhựa đã trở thành mối quan tâm quan trọng đối với các công ty, chính phủ và người tiêu dùng trên toàn thế giới. Chương trình giảm ô nhiễm rác thải nhựa của VERRA có thể đánh giá tác động của các dự án thu gom và tái chế chất thải. Các dự án đủ điều kiện được cấp tín chỉ nhựa. Đây cũng là một phương tiện hiệu quả và mạnh mẽ nhằm giảm rác thải nhựa ra môi trường”. Tại Việt Nam, Sàn giao dịch Tín chỉ các-bon ASEAN (CCTPA) đang là đối tác đầu tiên và chính thức của VERRA trong các dự án tín chỉ các-bon và các chương trình chống biến đổi khí hậu.

Theo ý kiến các chuyên gia, không chỉ tham gia thị trường tín chỉ các-bon, việc phân loại và thu gom rác thải nhựa đưa vào tái chế cần tiếp tục triển khai, vì phân loại rác tại nguồn chính là bước đầu để triển khai kinh tế tuần hoàn. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, cùng hoạt động đầu tư các nhà máy tái chế thì công tác tuyên truyền về phân loại rác phải được triển khai ngay trong nhà trường, từ đó xây dựng thái độ và hành động ứng xử với rác của thế hệ trẻ.

Đối với lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp, cơ hội tham gia thị trường tín chỉ các-bon cũng vô cùng rộng mở. Theo tính toán, chỉ riêng ngành nông nghiệp có thể đạt 57 triệu tín chỉ các-bon mỗi năm, trong khi ngành lâm nghiệp có thể bán khoảng 40 triệu tín chỉ các-bon mỗi năm. Việc bán tín chỉ các-bon sẽ giúp các chủ rừng và nông dân cải thiện sinh kế bền vững, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính, góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Các chuyên gia nhận định, thị trường mua bán tín chỉ các-bon sẽ ngày càng sôi động. Do đó, ngành nông nghiệp và lâm nghiệp Việt Nam cần đón đầu xu hướng này để tăng cao lợi nhuận. Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được đánh giá có tiềm năng to lớn trên thị trường này. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, khi hình thành vùng chuyên canh lúa chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long có thể giảm 10 triệu tấn các-bon, thu về khoảng 100 triệu USD. Tín chỉ các-bon có thể được tạo ra từ các hoạt động trồng, chăm sóc, bảo vệ và phát triển rừng; tái tạo thảm thực vật. Hay ứng dụng công nghệ sạch, công nghệ thu giữ, sử dụng khí mê-tan trong hoạt động trồng trọt và chăn nuôi…

Ông Nguyễn Võ Trường An, Phó Tổng Giám đốc CCTPA chia sẻ: “CCTPA sẽ cung cấp thông tin tư vấn đầy đủ cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ở Việt Nam về cách thức xây dựng dự án tín chỉ các-bon, cách thức đăng ký, kiểm định, xác nhận cùng cơ chế trao đổi, đền bù, vay tín dụng đối với các khoản tín dụng các-bon và áp dụng thuế các-bon trong khu vực và trên toàn cầu. Dựa trên mục tiêu giảm khí thải, CCTPA cũng tư vấn các biện pháp cụ thể để giảm lượng khí thải các-bon. Bao gồm sử dụng năng lượng tái tạo, tối ưu hóa quy trình sản xuất, và triển khai các công nghệ sạch phi các-bon”.

Việt Nam là quốc gia tiên phong cam kết giảm thải các-bon bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Đây là mức cam kết thể hiện trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế, hướng đến phát triển kinh tế bền vững. Theo lộ trình, Chính phủ đặt mục tiêu năm 2025 thí điểm vận hành thị trường trao đổi tín chỉ các-bon. Vì thế, các doanh nghiệp cần chủ động thích ứng trước xu hướng mới và nên có sự chuẩn bị trong quá trình xây dựng, hoạch định chiến lược giảm lượng khí thải trong từng công đoạn sản xuất.

Nguyên Anh – Báo Nhân dân